czwartek, 19 stycznia 2017

Szmaciakowo - siedzuniowe historie

siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Siedzunie to grzyby budzące wiele emocji wśród miłośników grzybobrań. Powodów jest kilka - po pierwsze są niezwykle piękne i zupełnie odmienne od "zwykłych" grzybów kapeluszowych, po drugie osiągają spore rozmiary, po trzecie są przepyszne, po czwarte przez wiele lat były uznawane za bardzo rzadkie i znajdowały się pod ścisłą ochroną, a teraz już nie są chronione... Można byłoby pewnie wymienić wiele jeszcze przyczyn, które sprawiają, że grzybiarze cieszą się spotkaniami z tymi grzybkami. Jedni spotykają je dość często, inni sporadycznie, bo w niektórych rejonach grzyb ten występuje bardzo licznie, w innych jest rarytasem. Zapraszam do poczytania o tej grupie grzybów i pooglądania ich na wspomnieniowych fotkach. W zimie niestety nie rosną.:(

siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
    Siedzunie pamiętam z dzieciństwa - widywałam je podczas leśnych wypraw z moją mamą. Oglądałam je tylko, bo w mojej rodzinie nikt ich nie znał i były traktowane jedynie jako ozdoba lasu. Fascynowały mnie wtedy, bo ich skomplikowana budowa, tak odróżniająca je od grzybów, które umiałam wtedy rozpoznawać i pakować do koszyka, przyciągała mój wzrok.

     Parę lat później w moje ręce trafił pierwszy w moim życiu atlas grzybów. Byłam wtedy w piątej czy szóstej klasie podstawówki. I z pomocą tegoż atlasu odszukałam imię znanego z widzenia kalafiorowatego stwora - szmaciak gałęzisty. W atlasie nie było informacji, że znajduje się pod ochroną, ale za to stało jak byk, że jest jadalny.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Przekonałam mamę, żeby zabrać chociaż jednego i spróbować jego smaku. Nie było to wcale proste, bo mama była wtedy konserwatywnym grzybiarzem i zbierała tylko gatunki, które znała od dzieciństwa.(To się w latach późniejszych zmieniło.:)) Pooglądała w atlasie, ponarzekała, że "psiury" będziemy zbierać, ale zgodziła się na próbę. Szmaciak, po pierwszej próbie smakowej, na długo zagościł na stałe w rodzinnym menu. Do czasu, kiedy dowiedziałam się, że jest gatunkiem chronionym. Ale to było ładnych parę lat po tym, kiedy zjedliśmy tego pierwszego.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Wiem, że przyznając się do tego, narażam się na krytykę za pozyskiwanie chronionych grzybów, ale kiedyś wiedza mykologiczna nie była tak rozpowszechniona jak obecnie, nie było internetu ani tak opracowanych atlasów, jak teraz. Kiedy dowiedziałam się, że szmaciak jest chroniony, z bólem serca pożegnałam na długie lata jego wspaniały smak.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      W tym moim pierwszym atlasie znalazłam też zdjęcie i krótki opis drugiego gatunku z tej grupy grzybów - szmaciaka krótkotrzonowego. Znalezienie go było dla mnie wyzwaniem, więc przy każdej wizycie w lesie penetrowałam miejscówki pod dębami, bo właśnie pod nimi miał wyrastać. Nie trafiłam na niego nigdy, ani wtedy, kiedy go intensywnie poszukiwałam, ani później. W dalszym ciągu jest na liście moich niespełnionych grzybowych życzeń. Do szmaciaka krótkotrzonowego będziemy jeszcze kilkakrotnie wracać w dalszej części wpisu, a teraz zatrzymajmy się przy tym znacznie częściej spotykanym - szmaciaku gałęzistym.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Nazwa, pod którą ja poznałam ten gatunek już nie funkcjonuje w opracowaniach naukowych; nasz grzybek został przemianowany na siedzunia sosnowego. I chociaż ta nowa nazwa doskonale go charakteryzuje, ja i tak najczęściej używam tej starej, która wryła mi się w pamięć. Wraz ze szmaciakiem gałęzistym nową nazwę otrzymał jego krótkotrzonowy krewniak, który obecnie nosi miano siedzunia dębowego.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Jak nowa nazwa wskazuje, siedzuń sosnowy rośnie pod sosnami. Jednak nie jest przyjacielem tego drzewa, tylko jego pasożytem. Grzybnia oplata korzenie drzewa i osłabia je, co w efekcie prowadzi do powolnej śmierci żywiciela.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Owocniki siedzunia wyrastają głównie u podstawy żywych sosen, ale mogą się tez pojawić obok martwych drzew lub na pniach po wyciętych drzewach. Pod żywymi drzewami wyrastają najczęściej co rok, aż do momentu wykończenia żywiciela. W przypadku korzystania z martwych żywicieli grzybnia wytwarza znacznie drobniejsze owocniki, a z czasem, kiedy w żywicielu nie ma już żadnych substancji odżywczych, przestają wyrastać.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Owocnik rozwija się z pojedynczego trzonu, tkwiącego bardzo głęboko w ziemi. Taki trzon często poprzerastany jest ściółką. Często wygląda tak, jakby kręcił się jak świder w czasie wzrostu, zagarniając do swojego wnętrza drobinki ziemi.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Z trzonu wyrasta mnóstwo gałązek, które tworzą owocnik o kulistym zazwyczaj kształcie. Końcówki gałązek rozwijają się w kształcie maleńkich listeczków, które w trakcie wzrostu oddalają się od siebie. W młodości owocnik jest zbity i twardy, natomiast później staje się bardzo delikatny i kruchy. Łatwo się łamie, dlatego też wymaga bardzo delikatnego traktowania.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Siedzunie sosnowe osiągają naprawdę duże rozmiary - jeden owocnik wystarcza czasem do napełnienia całego koszyka. Całkiem nieźle wypadają też wagowo.:)
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Młode owocniki siedzunia sosnowego mają prawie biały kolor. Z wiekiem stają się kremowe, kawowe, brązowawe. W czasie suszy ich "listeczki" obsychają na brzegach i wyglądają jakby miały brązowe obwódki.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Siedzunie mają w swoim składzie naturalny antybiotyk - sparassol, który ma działanie konserwujące, przeciwgrzybicze i owadobójcze. To dzięki temu składnikowi owocniki siedzuni są długotrwałe; sparassol opóźnia i spowalnia procesy gnilne. Przez długi czas myślałam, że siedzunie nigdy nie bywają robaczywe, ale w roku 2016 trafiło mi się kilka zaczerwionych sztuk. Być może, że to właśnie sparassol PRAWIE skutecznie odstrasza robaczki od siedzuni.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Udało mi się znaleźć informacje o badaniach dotyczących owadobójczych właściwości sparassolu. Ich celem było stworzenie naturalnego środka ochrony roślin, ale chyba badania utknęły w fezie testów, bo dalszych wiadomości nie udało mi się wygrzebać.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Siedzuń sosnowy zawiera też śladowe ilości arszeniku, ale są one tak małe, że w żaden sposób nie szkodzą szmaciakowym konsumentom.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Właśnie, co decyduje o wyjątkowych walorach smakowych tego gatunku? Dla mnie przede wszystkim niesamowity aromat. W atlasach podawane jest, że ma zapach orzechowy, ale ja choćbym się nie wiem jak starała, żadnych orzechów w tym grzybku nie mogę wywąchać. Dla mnie pachnie korzennie i ziołowo - coś jak mieszanina tymianku, lubczyku i kozieradki z dodatkiem przyprawy do piernika. Uwielbiam ten zapach.:)
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Największym wyzwaniem po pozyskaniu siedzunia sosnowego jest oczyszczenie go. W gałązkach znajdują się fragmenty ściółki - liście, igły sosnowe, ziemia, patyczki, piasek, a czasem sporo lokatorów szukających schronienia - ślimaków, chrząszczy, biedronek. Nie da się szybko oczyścić siedzunia. Trzeba go rozczłonkować i każdy kawałek dokładnie wypłukać. Łatwiej to idzie, jeśli wcześniej namoczy się podzielony juz owocnik w letniej wodzie.

    Jeśli uda nam się już przebrnąć przez ten etap, smak będzie nagrodą. Z siedzunia można zrobić wszystko - zupę, sos, farsz, marynatę. W każdym wydaniu jest doskonały. Ja nigdy siedzuni nie suszyłam,  ale wiem, że niektórzy tak robią i są zadowoleni również z tego sposobu przerobu.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Przez długie lata siedzuń sosnowy podlegał ochronie, ale od października 2014 roku został z tej listy skreślony, bo okazało się, że wcale nie należy do rzadkości, a w niektórych miejscach jest wręcz masowy. Sama znam miejscówki, w których pod każdą niemal sosną wyrasta szmaciaczek. Poniżej mój największy dotychczasowy pozysk siedzuni sosnowych. Pachniało w samochodzie i w całym domu.:)
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Jak już wcześniej wspomniałam, poszukiwałam szmaciaka krótkotrzonowego pod dębami i nigdy go nie znalazłam. Trafiłam natomiast, już parę lat temu na siedzunie rosnące pod jodłami. Ponieważ już wtedy interesowały mnie nie tylko borowiki, które można wpakować do koszyka, zaczęłam na powaznie szukać informacji o znalezionych grzybach.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     I cóż się okazało? Otóż w polskich opracowaniach mykologicznych grzyb taki nie istniał! Był tylko szmaciak gałęzisty i krótkotrzonowy. Znalazłam co prawda wzmiankę o tym, że ten krótkotrzonowy może wyrastać pod jodłą, ale znalezisko to nie dawało mi spokoju.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      To już były czasy internetu, więc i zdobycie wiedzy grzybowej łatwiej przychodziło. I znalazłam "mojego" siedzunia na stronach słowackich i czeskich, gdzie był opisany jako odrębny, trzeci gatunek (obok gałęzistego i krótkotrzonowego). Drążąc sprawę dalej dotarłam do sprawcy, przez którego my mieliśmy tylko dwa gatunki szmaciaków, a nasi sąsiedzi trzy.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     To profesor Wojewoda wydzielił dwa gatunki, a siedzuń dębowy i jodłowy miały być wariantami w obrębie tego samego gatunku (czyli szmaciaka krótkotrzonowego). Nowsze badania zdecydowanie opowiadają się za odrębnością gatunkową tych grzybów i obecnie w nowych opracowaniach siedzuń jodłowy istnieje.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Niemniej takie zamieszanie gatunkowe było przyczyną nieistnienia siedzunia jodłowego na liście grzybów chronionych, mimo iż był i jest zdecydowanie rzadszy od siedzunia sosnowego. Zresztą w dalszym ciągu nie ma go na żadnej ochronnej liście. Obecnie tylko siedzuń krótkotrzonowy jest wpisany na listę gatunków będących pod częściową ochroną.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Teoretycznie więc, siedzunia jodłowego, można było i mozna nadal, legalnie i w zgodzie z prawem pozyskiwać. Odradzam to jednak z dwóch powodów - po pierwsze to naprawdę dość rzadki gatunek, a po drugie jest niesmaczny. Nie ma w nim ani zapachu, ani delikatności i kruchości siedzunia sosnowego. Po obróbce termicznej jest nadal twardy i w dodatku gumowaty. Szczególnego smaku tez nie posiada.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
      Przez lata moich wędrówek po orawskich lasach znalazłam kilkadziesiąt stanowisk tego gatunku. Owocniki pojawiają się zazwyczaj dokładnie w tych samych miejscach, ale nie co rok. Najczęściej można je w tych samych miejscówkach spotkać co dwa lata.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Nie zbieram ich, ale z przyjemnością obserwuję jak rosną. Niestety, często pojawiają się przy uczęszczanych przez grzybiarzy szlakach i zazwyczaj znajduje się jakiś niszczyciel, który traktuje je z buta. W miejscach, gdzie nikt alboprawie nikt nie dociera, udawało mi się oglądać owocniki siedzunia jodłowego przez 6 - 7 tygodni; od wielkości przedszkolnej do zgonu.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Jak nazwa gatunkowa wskazuje, grzybki te pasożytują na jodle. Zawsze wyrasają tuż przy pniu swojego żywiciela.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Nie mają tak wyraźnie wyodrębnionego trzonu jak siedzunie sosnowe. Wyglądają tak,jakby z jednego punktu wyrastały rozkładające się w różne srony wachlarze.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Nie mają gałązek zakończonych listeczkami, tylko właśnie takie pofalowane, dość grube i masywne wachlarze. Są sztywne, nie kruszą się tak, jak siedzunie sosnowe.
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     A to był największy okaz siedzunia jodłowego, jaki udało mi się znaleźć. Był jeszcze młody i bardzo się cieszyłam, że będę mieć szansę na obserwację takiego pięknego owocnika. Niestety, kiedy przyszłam do niego po kilku dniach, leżał skopany na przestrzeni kilkunastu metrów. Się ktoś bardzo postarał...
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
     Żeby nie kończyć takim przykrym akcentem - jeszcze dwa, które dożyły sędziwego wieku.:)
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy
siedzuniowate, szmaciaki, gatunki siedzuni, gatunki szmaciaków, jak rozróżnić siedzunie, jak rozróżnić szmaciaki, siedzuń jodłowy szmaciak jodlowy Sparassis nemecii,  Sparassis crispa siedzuń sosnowy szmaciak gałęzisty szmaciak sosnowy


16 komentarzy:

  1. Tyle szmaciaka w jednym miejscu,cudne zdjęcia.Raz jeden w życiu jadłam zupę z tego grzyba i właśnie tego co ty nie wyczuwasz to dla mnie charakterystyczne było a mianowicie smak orzechowy.Ta zupa była bardzo smaczna.Kilka razy zbierając grzyby widziałam go ale myślałam że to jakieś psiak a foto mu nie robiłam bo wtedy nie miałam komórki.A jak już poznałam nazwę i że jest bardzo smakowity to już do lasu nie jeździłam.Ciekawe czy chłopaki już jako np studenci będą mieli też takie zacięcie do grzybobrania jak mamunia.Bo teraz widać że są zafascynowani,Krzysiu, Michałku pozdrawiam was

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No właśnie... Zarówno smak jak i odczuwanie zapachu są tak indywidualne, że właściwie każdy może skojarzyć je sobie z czymś innym. Ja często nawet nie umiem powiedzieć z czym mi się kojarzy dany zapach.
      Przypuszczam, ze chłopaki zrobią sobie w wieku studenckim przerwę od grzybobrań. Ja też miałam taki okres, kiedy zajęłam się tylko końmi i grzyby poszły trochę w odstawkę. Ale wróciłam do nich.:)
      Pozdrawiamy Ewo gorąco!

      Usuń
  2. szmaciaczek gałęzisty to jeden z moich ulubionych grzybów, pyszota!

    OdpowiedzUsuń
  3. Takie obrazki to raj dla oczu - nawet jeśli tego gatunku grzyba nie zbieramy - jedno że zimą wycieczka do lasy utrudniona - A drugie gdyby podjechać do tego lasu gdzie byliśmy latem czy jesienią - To wielkie oczy miejscowym mieszkańców - komentarze były by tego typu że aż uszy więdną - Ale czytać - i przeglądać- to co Pani udokumentowała fotografiami to czysta przyjemność - Jak najsłoneczniejszych drużek dla Pani wędrówek życzę

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sama potrafię wędrować godzinami po foto-lesie, kiedy za oknem zima. Zimowe chodzenie po lesie coraz rzadziej wywołuje zdumienie i komentarze; ludzie chyba już trochę przywykli do widoku "nawiedzonych" szukających grzybów w śniegu. O ile parę lat temu najczęściej pukali się w czółko, to przez ostatni rok częściej spotykałam się z ciekawością i pytaniami o poszukiwane grzyby. Komentatorzy też się edukują.:) Udanych wypraw i pełnych koszyków życzę!:)

      Usuń
  4. super informacja :) spotkałeś kiedyś siedzunia jodłowego na świerku?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie, wszystkie siedzunie jodłowe rosły pod jodłami. Zwracałam na to uwagę, bo pod świerkiem byłby ciekawym znaleziskiem.:)

      Usuń
  5. Po dzisiejszej porannej jajecznicy ze szmaciakiem gałęzistym sosnowym postanowiłem poszukać informacji obszerniejszej niż dotychczasowe. Natknąłem się na Pani blog i /choć już rok od ostatniego komentarza upłynął/ postanowiłem coś dodać do tych ciekawostek. Otóż kilka lat temu spotkałem potężnego szmaciaka gałęzistego okalającego pień buku w lesie bukowym. Tak na "oko" było go kilkanaście kilogramów. Niestety nie zrobiłem zdjęcia, ale zabrałem trochę na jajecznicę. Wygląd, zapach i smak doskonały, chyba tożsamy z sosnowym. Nigdy nie jadłem dębowego /ale spotkałem/, więc z nim porównania nie mam. Jak Pani myśli, do którego z tych trzech gatunków można by go zaliczyć?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Szmaciak pod bukiem i to takich rozmiarów jak Pan wspomina, to coś niezwykłego. Z tego, co wiem na temat szmaciaków/siedzuni, pod bukiem może się pojawić szmaciak krótkotrzonowy, czyli ten dębowy. Osobiście nigdy pod bukiem żadnego szmaciaka nie znalazłam, natomiast trafiałam je w lesie bukowym z domieszką sosny. Wtedy jednak ewidentnie rosły właśnie pod sosnami, nie pod bukiem. Grzyby bywają nieprzewidywalne, więc może było i tak, ze gdzieś tam znalazła się pozostałość po jakiejś martwej sośnie, a na powierzchni ziemi wyglądało to tak, jakby rósł pod bukiem. Bez zdjęć trudno jest coś więcej wydumać. Na pewno warto byłoby wracać w to miejsce i sprawdzać, czy nie wyrośnie znowu. Pozdrawiam i udanych zbiorów życzę!

      Usuń
  6. Być może jeszcze go nie znacie, bo od 1990 r. był objęty ścisłą ochroną. ⛔ Dzięki temu grzyb ten zaczął coraz częściej pojawiać się w naszych lasach, w skutek czego, w 2014 r. ochronę zdjęto. Możemy się już nim bezkarnie zajadać! 👐

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A przeczytałeś powyższe? Przecież wyraźnie napisałam, ze siedzunie sosnowe można zbierać i jeść, a pod ochroną są jodłowe, w dodatku niesmaczne.

      Usuń
  7. som naprawdę dobre, naj lepszy grzyb jaki jadłam, porostu pycha miód w gębie

    OdpowiedzUsuń
  8. I ja dziś znalazłam swoje pierwsze szmaciaki. Niestety maja lokatorow, m.in larwy. Nie wiem, czy walczyc z nimi czy wyrzucic. Zalazlam woda i zlewam czerwie, bo zal mi siedzunia. Nigdy nie probowalam 😞

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Gratuluję znaleziska! Jeżeli żywe chodzi między płatkami owocnika, po namoczeniu powinno opuścić dotychczasowe mieszkanie. Jeśli jednak wydrążyły korytarze w owocniku, to zawsze coś tam zostanie, nawet po namoczeniu. Pozdrawiam serdecznie!

      Usuń
  9. Ja osobiście uważam że siedzunie sosnowe rosną także pod jodłami te które znajdowałem pod jodłami mają dokładnie ten sam zapach i smak

    OdpowiedzUsuń