Smardzowate atakują!

     Po wyjściu z ostatniego lasu Paweł popatrzył na zegarek i oświadczył, że już minęła siedemnasta. A po chwili dodał, że łaziliśmy po lasach dziesięć godzin. Nawet przez myśl by mi nie przeszło, że to aż tyle czasu minęło od początku rajdu po śląskich lasach, bo te godziny umknęły błyskawicznie i niepostrzeżenie. Dziesięć godzin obcowania ze smardzowatymi (i nie tylko), podziwiania i zapełniania kart pamięci to niezapomniane wrażenia na zawsze. Zobaczcie ich ułamek zamknięty w kadrze.

     Pawełek, który w sobotę wracał z roboczego wyjazdu do Gdańska nie był zachwycony koniecznością pobudki o piątej rano następnego dnia, ale tylko troszkę pomarudził, bo tak naprawdę też miał wielką ochotę na spotkanie ze swoim imiennikiem z Jaworzna i oglądanie wiosennych grzybków w lesie. Michaś i Krzyś w ogóle nie marudzili, bo wczesne wstawanie w dni wolne od szkoły wychodzi im zawsze dobrze, niezależnie od tego, czy jedziemy na wycieczkę o świcie, czy nieco później. Gorzej jest wstać, gdy obowiązek szkolny wzywa.;)

      Pobudziłam chłopaków i wypruliśmy w kierunku Jaworzna przed szóstą. Parę minut przed siódmą zameldowaliśmy się u Pawła, który już na nas czekał. Za jego przewodem ruszyliśmy na podbój lasów skrywających nieprzebrane dobro.

         Poszczególne gatunki smardzowatych rosły przemieszane, oglądaliśmy je na zmianę, ale ja sobie przeprowadziłam segregację rasową i uporządkowałam je gatunkami. Startujemy ze smardzówkami czeskimi, zwanymi obecnie naparstniczkami czeskimi. Nowa nazwa nijak nie chce mi do nich przylgnąć, bo od zawsze mam wprane w beret, ze to smardzówki i zdecydowanie wolę tę nazwę.

     Smardzówki rosną w tym roku jak szalone. Nadrabiają swoją nieobecność ubiegłoroczną, kiedy z powodu suszy wyrosły tylko pojedyncze owocniki. Teraz miejscami rosną tak gęsto, że trudno jest przemieszczać się między nimi i nie uszkodzić żadnej.

      W smardzówkach zawsze mnie zachwycają możliwości ich owocników w zakresie przybierania rozmaitych kształtów. Wśród nich znacznie częściej niż u innych gatunków grzybów, można spotkać zroślaki, nietypowo wykształcone owocniki czy bliźnięta syjamskie.

     W tym roku smardzówki rosną wyjątkowo długo i zanosi się na to, że jeszcze jakiś czas będzie się można nimi cieszyć. Na każdym z odwiedzonych stanowisk obserwowaliśmy owocniki w różnym stadium rozwoju - od maleńkich, dopiero co wystawiających główki z ziemi, z niewidocznymi jeszcze trzonami, przez dobrze rozwinięte owocniki po staruszki odchodzące już w przeszłość.

     Tak właśnie kończą życie grzybki z tego gatunku. Na wyrośniętych do góry trzonach są doskonale widoczne w lesie i można je dostrzec, jak to się mówi, z kilometrac.Długie trzony są kruche i mimo, że główki wysychają, tracąc wagę, nie są w stanie ich utrzymać. Łamią się, przewracają i giną w ściółce aż do przyszłej wiosny.

     Bardzo często w sąsiedztwie smardzówek można spotkać naparstniczki stożkowate. One dopiero zaczynają rosnąć. To najdrobniejsze i najdelikatniejsze ze smardzowatych. Na tym etapie rozwoju, na jakim znajdują się obecnie, można je znaleźć wyłącznie przez przypadek lub wiedząc dokładnie, w którym miejscu pojawiały się w latach ubiegłych.

     Na zdjęciach owocniki naparstniczek są odsłonięte. Do zdjęć zdjęłam z nich warstwę ubiegłorocznych liści i tylko dzięki temu sa widoczne. Gdyby Paweł nie pokazał miejsca, w którym trzeba te liście odsłaniać, nie byłoby szans na dostrzeżenie ich.

      Lepiej widoczne będą dopiero wtedy, gdy trzony zaczną rosnąć na wysokość i wynosić główki wysoko nad poziom podłoża. Na to, w zależności od pogody (zwłaszcza temperatury) trzeba poczekać dwa - trzy tygodnie.

     W tym samym czasie, kiedy pojawiają się naparstniczki, powinny wyskoczyć również mitrówki półwolne. Szukaliśmy ich zawziecie w znanych miejscówkach, ale jak na razie nie pojawił się żaden owocnik.

     I wreszcie smardze. Wymarzone, najwspanialsze spośród wiosennych grzybów. Upragnione, wyczekiwane, wymarzone. W wielu miejscach Paweł przeprowadził rekonesans jeszcze przed naszym przyjazdem i miał w swoim spisie inwentarzowym oznaczone poszczególne owocniki.

       Żeby nie było aż tak łatwo, mówił przykładowo - idziecie do końca tej ścieżki, a tam są przynajmniej cztery. Pierwszy gnał Krzyś. Wypatrywał, znajdował, odsłaniał do zdjęcia i najbardziej cieszył się, kiedy w takim miejscu znalazł więcej sztuk, niż wujek Paweł powiedział. W niejednym miejscu tak się stało.:)

      Albo tak: "Idziecie tędy i będzie zwalona topola. Koło niej są przynajmniej dwa." Idę ja z Krzysiem. Jedna zwalona topola, druga, trzecia, piąta... Przy jednej rosną piestrzenice, przy trzeciej czernidłaczki, a na kolejnej wspaniałe boczniaki topolowe, Zastanawiam się chwilę - focić boczniaki, czy szukac wyznaczonego celu?

      Zostawiam boczniaki, bo nie uciekną, szukamy z Krzychem tych dwóch smardzów. Nie ma ich! No cóż... Mówię Krzysiowi, ze musimy się wujkowi przyznać do porażki. A Krzychu do mnie:"Nie!" I dalej zawzięcie przeczesuje wzrokiem ściółkę.

       W końcu się Paweł zlitował i pokazał dwa maleństwa ukryte w ściółce. Patrzyliśmy za wyrośniętymi owocnikami, a te akurat wyrosnąć jeszcze nie zdążyły i tkwiły głęboko zakopane w liściach, którymi zostały przykryte.

      Niektóre smardzyki Paweł schował specjalnie. nie tyle przed nami, co przed oczami tych, którzy przez przypadek mogliby je zauważyć i zainteresować się nimi. I stoję tak koło powalonego pnia. Stoję i patrzę. Paweł mówi, że są dwa. Duże, wyrośnięte. Patrzę. Gdybym nie ruszyła dwóch kupek liści wyglądających na niedawno poruszone, nie byłoby szans na znalezienie schowanych smardzów.

        Traktuję takie szukanie schowanych grzybków jak test na grzybiarskie umiejętności, jednak bardziej mnie cieszy znajdowanie grzybków samodzielnie wytropionych. Nasz gospodarz dał szansę i na to - zabrał nas w miejsca, w których jeszcze nie był w tym roku i każdego kolejnego grzybka trzeba było znaleźć samodzielnie.

       Smardzyki, podobnie ja smardzówki, były w rozmaitym wieku - od niewybarwwionych maluszków po owocniki zejściowe. Wszystkie znalzły swoje miejsce na kartach pamięci, bo wszystkie były na swój sposób piękne.

     Ponieważ w lesie wyrobiliśmy dniówkę i dwie godziny z nadgodzin, muszę Wam napisać jak chłopcy to znieśli. Pawełek po dniówce (standardowe osiem godzin) odczuwał głód i niedostatek. Marzył tylko o obiadku, bo najedzenie się kanapkami nigdy nie zaspokaja w pełni jego potrzeb. Michaś był znudzony, bo grzyby interesują go najbardziej na talerzu, a nie na zdjęciach. A Krzyś, mój mały grzybiarz, nie marzył o niczym więcej, jak o kolejnych znaleziskach.:)

     Ustaliliśmy, że Pawełek i Michaś, razem z ciocią Iwonką i Nelą zostaną w Borowej Chacie i będa czekać na obiad, a ja, Paweł i Krzyś pomkniemy do jeszcze jednej miejscówki. Na koniec wędrówki w pełnym składzie trafił się jeszcze smardzyk w towarzystwie czarki i parę zejściowych sztuk.

     Podzieliliśmy się. Zmęczeni, znudzeni i wygłodniali zaatakowali jadłodajnię, a my wpadliśmy na miejscówkę najpiękniejszych smardzów na świecie. Jak mówi Krzyś, są wyjątkowo przypakowane i mają umięśnione nogi.;)  Odkrywanie ich i uwiecznianie to sama przyjemność, porównywalna z przyjemnością dzielenia się fotkami z Wami.:)

      Najbardziej niespodziewanego znaleziska dokonał Paweł. Dorwał przepiękne poroże, które w przeciwieństwie do smardzowatych, nie pozostało w lesie na pastwę losu, tylko zostało przygarnięte.

      To tylko chwilowa instalacja (bez insynuacji;) ); docelowym miejscem poroża będzie lipnicka bacówka pod Babią.:)